മതഭ്രാന്ത് അവസാനിപ്പിക്കുവാൻ ശക്തിയുള്ള ഒരു ലളിത സത്യം

അമേരിക്കയിൽ ഭാഷാധ്യാപകനായി ചില വർഷങ്ങൾ ചെലവഴിച്ചപ്പോൾ ഞാൻ മനസ്സിലാക്കിയ ഒരു കാര്യമുണ്ട്:  മനുഷ്യൻ കൂടുതൽ മനുഷ്യത്വമുള്ളവനായി വളരാൻ സഹായിക്കുന്ന, അത്രമേൽ അടിസ്ഥാനപരമായ ഒരു പാഠം — വസ്തുതയും വിശ്വാസവും വേർതിരിച്ചറിയാനുള്ള കഴിവ്

ഇത് വളരെ ചെറിയൊരു കാര്യമായി തോന്നിയേക്കാം. പക്ഷേ ഈ  തിരിച്ചറിവാണ് നൂറ്റാണ്ടുകളായി മനുഷ്യചരിത്രത്തെ മലിനമാക്കിയ മതഭ്രാന്തിന്റെ വിഷവേര് പിഴുതെറിയാനുള്ള ശക്തി വഹിക്കുന്നത്.

ഇത് എളുപ്പം മനസ്സിലാക്കാൻ ഒരു ചെറിയ ഉദാഹരണം നോക്കാം:

1. നെഹ്രു ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്നു.

2. നെഹ്രു ഇന്ത്യയുടെ ഏറ്റവും നല്ല പ്രധാനമന്ത്രി ആയിരുന്നു.

ആദ്യവാചകം ഒരു വസ്തുതയാണ് — ആരൊക്കെ എന്തൊക്കെ ചിന്തിച്ചാലും അതിൽ മാറ്റമുണ്ടാകില്ല. വസ്തുതകൾ മലപോലെയാണ്; അഭിപ്രായങ്ങളുടെ കാറ്റിൽ ചലിക്കാത്തത്.

രണ്ടാമത്തെ വാചകം ഒരു വിശ്വാസം. അത് വ്യക്തിപരമായ അഭിപ്രായമോ വിലയിരുത്തലോ ആകുന്നു. ഒരാൾക്കു ശരിയെന്ന് തോന്നുന്ന കാര്യം മറ്റൊരാൾക്ക് വ്യത്യസ്തമായി തോന്നാം. സംസ്കാരങ്ങൾക്കും തലമുറകൾക്കും അനുസരിച്ച് വിശ്വാസങ്ങൾ മാറിത്തുടരും.

ഇവയുടെ വ്യത്യാസം മനസ്സിലായ നിമിഷം മനുഷ്യന്റെ കണ്ണിൽ നിന്നൊരു മറ നീങ്ങും. നമ്മൾ തിരിച്ചറിയും — മതവിശ്വാസങ്ങൾ, എത്ര പരിശുദ്ധമായാലും, വസ്തുതകളല്ല. അവ വിശ്വാസങ്ങളാണ് — ഹൃദയത്തിൽ ആഴത്തിൽ പിടിച്ചിരിക്കുന്നതും മനോഹരവുമായതും, എങ്കിലും വ്യക്തിപരമായതും.

മനുഷ്യർ നൂറ്റാണ്ടുകളായി ഈ രണ്ടു കാര്യങ്ങൾ കുഴച്ചു മറിച്ചാണ് മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുള്ളത് — എന്താണ് സത്യം എന്നതും ഞാൻ എന്താണ് വിശ്വസിക്കുന്നത് എന്നതും. അതിന്റെ ഫലമാണ് മതയുദ്ധങ്ങളും, മതപീഡനങ്ങളും, മതത്തിന്റെ പേരിൽ രക്തം ചൊരിയുന്ന അനേകം ചരിത്ര സംഭവങ്ങൾ.

ഒരാൾ വിശ്വാസത്തെ വിശ്വാസമെന്ന നിലയിൽ തിരിച്ചറിയുമ്പോൾ അവന്റെ വിശ്വാസം തകർന്നുപോകുന്നില്ല — മറിച്ച് അത് ശുദ്ധമാകുന്നു, വിനയത്തിലേക്ക് വഴിമാറുന്നു. 

അങ്ങനെ മനസ്സിലായാൽ മനുഷ്യൻ തിരിച്ചറിയും — സത്യം ഏതൊരു മതവിശ്വാസത്തേക്കാളും വിശാലമാണെന്ന്; അനന്തതയെ മനുഷ്യന്റെ വ്യാഖ്യാനങ്ങളുടെ ചട്ടക്കൂടിൽ പൂട്ടാനാവില്ലെന്ന്.

ലോകത്തിലെ ഓരോ കുട്ടിക്കും ഇതൊരു പാഠമായി പഠിപ്പിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ — ഏതൊരു വിശ്വാസവും, എത്ര പരിശുദ്ധമായാലും, വസ്തുതയല്ല — ലോകം വളരെ ശാന്തവും സഹിഷ്ണുതയുള്ളതുമായ സ്ഥലം ആകും. വ്യത്യസ്തമായി ചിന്തിക്കുന്നവരെ നാം ഇനി ഭയപ്പെടേണ്ടതില്ല. അതിന്റെ പേരിൽ ഇനി രക്തം ചൊരിയേണ്ടതില്ല.

അമേരിക്കയിൽ രണ്ടാം ക്ലാസിൽ പഠിക്കുന്ന കുട്ടിക്ക് പോലും വസ്തുതയും വിശ്വാസവും തമ്മിൽ വേർതിരിച്ചറിയാനുള്ള കഴിവുണ്ട്. എന്നാൽ ഇവിടെ നമ്മുടെ നാട്ടിൽ കോളജ് വിദ്യാഭ്യാസം ഉള്ളവർക്ക് പോലും ആ കഴിവില്ല എന്നത് ദുഃഖകരമായ സത്യമാണ്. സ്കൂളിലും കോളേജിലും ഈ കാര്യം പഠിപ്പിക്കുന്നില്ല എന്നതാണ് കാരണം. നമ്മുടെ വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയിലുള്ളവർ ഇത് തിരിച്ചറിയുകയും  സ്കൂൾ കരിക്കുലത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു എങ്കിൽ നന്നായിരുന്നു.

ഇത്ര ലളിതമായ ഒരു പാഠത്തിന് ലോകത്തെ മാറ്റിമറിക്കാനുള്ള ശക്തിയുണ്ട്. വസ്തുതയും വിശ്വാസവും വേർതിരിച്ചറിയാൻ പഠിക്കുന്ന നാൾ, മനുഷ്യൻ ഒടുവിൽ പ്രകാശത്തെയും ഇരുട്ടിനെയും വേർതിരിച്ചറിയാനും തുടങ്ങും.