ജീവിക്കുക, മറ്റുള്ളവരെയും ജീവിക്കാൻ അനുവദിക്കുക — സഹജീവിതത്തിന്റെ തത്വം

“ ജീവിക്കുക, മറ്റുള്ളവരെയും ജീവിക്കാൻ അനുവദിക്കുക” എന്നതാണ് സംസ്കാരങ്ങളുടെ നിലനില്പ് ഉറപ്പാക്കുന്ന തത്വം. വ്യത്യസ്തരായവരെയും അവരുടെ നിലനില്പിനെയും ആദരിക്കുക — അതാണ് യഥാർത്ഥ സഹജീവിതം. ഇതാണ് ബഹുസാംസ്കാരികതയുടെ ഹൃദയം — ഏകത്വമല്ല, സാമരസ്യമാണ് ലക്ഷ്യം. എന്നാൽ ഇതിന്റെ വിരുദ്ധമായ ആശയം — “മറ്റുള്ളവരെ ഇല്ലാതാക്കി എനിക്ക് ജീവിക്കണം” — സഹജീവിതത്തെ നശിപ്പിക്കുന്നു. അതിന് ആവശ്യം സമാധാനം അല്ല, ആധിപത്യം. ഒരു പഴയ കഥ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്നു: ഒരു തണുത്ത രാത്രിയിൽ ഒരു കരുണയുള്ള മനുഷ്യൻ തന്റെ ഒട്ടകത്തിന് കൂടാരത്തിനകത്ത് തല ഇടാൻ അനുവാദം നൽകി. കുറേശ്ശെ ഒട്ടകം മുഴുവനായി അകത്ത് കടന്നു, ഉടൻ ഒട്ടകം മനുഷ്യനെ പുറത്തേക്കെറിഞ്ഞു. മനുഷ്യൻ വിശ്വസിച്ചത് സഹജീവിതത്തിലും, ഒട്ടകം വിശ്വസിച്ചത് അധീനതയിലുമായിരുന്നു. ഇന്നും ഇതേ ഭീഷണി നിലനിൽക്കുന്നു. ചില പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ സഹജീവിതത്തിന്റെ മുഖംമൂടി ധരിച്ച് ആധിപത്യം നേടാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. അത് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ പേരിൽ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ തന്നെ ഇല്ലാതാക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. സഹിഷ്ണുത ദൗർബല്യം അല്ല. “ജീവിക്കുക, മറ്റുള്ളവരെയും ജീവിക്കാൻ അനുവദിക്കുക” എന്നത് ഉറച്ച നിലപാടാണ് — ഭയമില്ലാതെ മനുഷ...